Szlakiem polskich zamków i pałaców, czyli Złote Pinezki 2023

Złote Pinezki to specjalne wyróżnienie przyznawane przez Google dla najbardziej docenianych miejsc przez użytkowników Google Maps. Laureaci wybierani są po 1 z każdego województwa. Tegoroczna, 3. edycja skupiła się na zamkach i pałacach. To doskonała inspiracja do zaplanowania wycieczki śladem najciekawszych tego typu obiektów. 

Zachodniopomorskie – Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie

Ta perełka renesansu usytuowana na wzgórzu niedaleko Odry prezentuje się wyjątkowo. Na drodze prowadzącej do zamku wyróżniają się trzy okazałe wieże: Zegarowa, Więzienna i Dzwonów. To właśnie z tej ostatniej, która jest najwyższa, można podziwiać malowniczy widok na panoramę miasta. Wnętrze obiektu skrywa wiele tajemnic, które poznać można spacerując licznymi korytarzami. Znajduje się tam Cela Czarownic, która zawiera repliki narzędzi stosowane do kar i tortur. Poświęcona jest Sydonii von Borck, straconej po oskarżeniu o czary. W Gabinecie Lubinusa znajduje się z kolei cenny egzemplarz Wielkiej Mapy Księstwa Pomorskiego. Zwiedzanie wnętrz to nie jedyna atrakcja na zamku. Odbywają się tu liczne wydarzenia kulturalne, koncerty czy warsztaty. Znajduje się tu nawet kino, opera czy teatr. 

Pomorskie – Zamek Krzyżacki w Malborku

Zamek w Malborku to największa średniowieczna warownia w Europie. Przez wiele lat była niszczona, następnie odbudowywana bądź wprowadzano zmiany w jej konstrukcji. Co ciekawe, została wzniesiona z 30 milionów cegieł. Zachwyca każdego, kto zechce poznać tajniki gotyckiej architektury. Aktualnie na terenie zamku działa Muzeum Zamkowe. Wśród tysięcy eksponatów znajdują się okazy bursztynu, dokumentacja historyczna czy kolekcja współczesnych ekslibrisów i rycin. Można podziwiać także odwzorowanie bitwy pod Grunwaldem w wykonaniu Jana Matejki. Warto dodać, że w 1997 roku obiekt został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Tu również mają miejsce liczne wystawy sztuki, koncerty czy rekonstrukcje historyczne, aby jeszcze lepiej przybliżyć turystom realia okresu średniowiecza.

Warmińsko-mazurskie – Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim

To jeden z cenniejszych zabytków architektury gotyckiej w Polsce i także jeden z najważniejszych obiektów w Lidzbarku Warmińskim, który niegdyś był stałą siedzibą biskupów warmińskich. Początkowa funkcja warowna została stopniowo przekształcana w okazały dwór książęcy. Rezydowali tutaj wybitni Polacy, tacy jak Mikołaj Kopernik, Łukasz Watzenrode, Jan Dantyszek czy Ignacy Krasicki. Pomieszczenia zamkowe bogato wyposażono w okazałe sprzęty a także liczne dzieła sztuki. Warto dodać, że ze względu na okazały dziedziniec obiekt został uznany za zabytek klasy światowej. Obecnie w zamku działa Muzeum Warmińskie. Zwiedzanie to doskonała okazja, aby poznać dawne zwyczaje i wejść na wieżę widokową, z której roztacza się malowniczy widok na całą okolicę.  

Podlaskie – Pałac Branickich w Białymstoku

Ten okazały zespół pałacowy nazywany jest “Polskim Wersalem”. Zaliczany jest do najpiękniejszych przykładów architektury barokowej. Jest także jedną z lepiej zachowanych rezydencji epoki saskiej. Powstał z inicjatywy hetmana Jana Klemensa Branickiego. W przeszłości był ważnym ośrodkiem kulturalnym, gdyż znajdował się tam teatr, orkiestra dworska i zespół baletowy. Częstymi gośćmi pałacu byli między innymi król August II, biskup Ignacy Krasicki, Stanisław Poniatowski, cesarz Józef II Habsburg czy król Ludwik XVIII. Obecnie siedzibę ma tutaj Uniwersytet Medyczny, jednak spora część kompleksu oraz wnętrza udostępniona jest dla zwiedzających. W tym przepiękny ogród francuski, który z pewnością zachwyci spacerowiczów. 

Mazowieckie – Zamek Królewski w Warszawie 

To nie tylko majestatyczna budowla o bogatej historii, ale także symboliczne serce polskiej stolicy. Ten niezwykły zamek zbudowany został w stylu barokowo-klasycystycznym i stanowi ważny element dziedzictwa narodowego Polski. To właśnie tutaj przez wiele stuleci podejmowano kluczowe decyzje polityczne, a także gościli władcy i dygnitarze z całego świata. W Sali Senatorskiej uchwalono pierwszą w Europie Konstytucję 3 maja w 1791 roku.  Na zamku mieszkał Napoleon Bonaparte czy Stefan Żeromski. Po całkowitym zburzeniu go przez wojska niemieckie przystąpiono do odbudowy, która trwała prawie 20 lat. Dziś zamek zachwyca bogatą kolekcją sztuki takich artystów jak Canaletto, Rembrandt czy Matejko. Można także podziwiać piękne wnętrza oraz zachwycający Ogród Królewski.  

Kujawsko – pomorskie – Zamek Krzyżacki w Radzyniu Chełmińskim

Radzyń Chełmiński to niewielka miejscowość położona ok. 20 km od Grudziądza. To właśnie tutaj znajdują się majestatyczne ruiny zamku, który w przeszłości uważany był za jedną z najpiękniejszych budowli krzyżackich. Do dziś częściowo przetrwało południowe skrzydło z kaplicą, dwie narożne wieżyczki, fragmenty murów pozostałych skrzydeł oraz podziemne pomieszczenia, które obecnie służą jako przestrzeń wystawowa, prezentująca m.in. modele średniowiecznych budowli oraz eksponaty związane z narzędziami stosowanymi w torturach. Dla zwiedzających udostępniono tarasy widokowe zlokalizowane na szczycie wieżyczek, skąd rozciąga się malowniczy widok na okoliczne pola i wioski. Co ciekawe, właśnie tutaj kręcono sceny „Pana Samochodzika i templariuszy”.

Wielkopolskie – Zamek w Gołuchowie

Zamek w Gołuchowie to prawdziwy klejnot kulturowy i turystyczny, który przyciąga zarówno miłośników historii, jak i poszukiwaczy uroków malowniczej przyrody. Lata świetności kompleksu przypadają na okres, kiedy właścicielem była Izabella Czartoryska Działyńska z mężem. To niezwykła budowla charakteryzująca się wyjątkowym stylem francuskiego renesansu. Wnętrze zamku skrywa wiele skarbów. Podziwiać można kolekcję waz antycznych, grafik, obrazów i artystycznych mebli. Z dziedzińca i krużganków rozciąga się widok na przepiękny park o powierzchni 150 ha, który zaprojektowano w stylu angielskim. Obecnie siedzibę ma tutaj oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu. Dla zwiedzających udostępniono arboretum, Powozownię i Owczarnię. 

Lubuskie – Pałac w Zatoniu 

Ten kompleks pałacowo-parkowy położony jest ok. 10 km od centrum Zielonej Góry. Założony w XIX wieku z inicjatywy księżnej żagańskiej Doroty de Talleyrand-Périgord. Charakteryzuje się klasycystyczną architekturą. Przez wiele lat pełnił funkcję rezydencji książęcej i miejsca rozrywki dla elity. Obecnie, po zakończonych pracach renowacyjnych, park powrócił do swojej dawnej świetności, co umożliwia zwiedzającym cieszenie się urokiem tego wspaniałego miejsca. Zachwyca pięknymi alejami, stawami i zjawiskową przyrodą. Można tutaj zobaczyć piękną Świątynię Różaną. W parku znajduje się również kawiarnia, gdzie można delektować się wyborną kawą i przepysznymi słodkościami.

Dolnośląskie – Zamek Książ w Wałbrzychu 

To trzeci co do wielkości zamek w Polsce i najważniejszy na Dolnym Śląsku. To wspaniałe miejsce, pełne magii i tajemnic. Według legend, nawiedzany jest przez ducha księżnej Daisy, żony jednego z ówczesnych właścicieli. Zamek posiada burzliwą historię, gdyż często przechodził z rąk do rąk. Dzięki położonemu nieopodal punktowi widokowemu można dostrzeć, jak majestatyczna jest to budowla. Położona wśród rozległego kompleksu leśnego, góruje nad okolicą. Obiekt przyciąga rzesze turystów i zachwyca pełnymi przepychu wnętrzami. W podziemiach znajdują się sztolnie będą częścią słynnego kompleksu Riese. Spacer po tej części budynku z pewnością wielu podziała na wyobraźnię. Szczególnie w ramach cyklicznie organizowanego nocnego zwiedzania. Warto odwiedzić także okazały ogród oraz palmiarnię, w której znajdują się liczne gatunki egzotycznych roślin. 

Opolskie – Zamek Piastów Śląskich w Brzegu

Nazywany jest niekiedy “Śląskim Wawelem” z uwagi na przepiękny dziedziniec z krużgankami. Przez stulecia był główną siedzibą najważniejszej linii śląskich Piastów. Obecnie w podziemiach pochowanych jest aż 43 przedstawicieli tego rodu. Wyróżnia się także ponadprzeciętną wartością historyczną i artystyczną. Bogato rzeźbiona brama wjazdowa to jeden z najcenniejszych w Europie zabytków renesansu. Obecnie mieści się tu Muzeum Piastów Śląskich. Na licznych wystawach stałych można podziwiać sarkofagi Piastów, zbroje i ubiory noszone w dawnych czasach oraz dzieła wybitnych malarzy. 

Łódzkie – Zamek w Oporowie

W odległości ok. 15 km od Kutna znajduje się niewielka wieś Oporów. Główną atrakcją jest właśnie ten kameralny, późnogotycki zamek. Usytuowany na wyspie otoczonej fosą. To jeden z niewielu przykładów tego typu budowli, które zachowały na terenie Polski. Na planie czworobocznego dziedzińca znajduje się dom mieszkalny, wieża, baszta wraz z kaplicą. Całość otoczona jest murem obronnym. Od 1949 roku działa tutaj muzeum. Wśród eksponatów związanych z kulturą szlachecką znajdują się portrety rodzinne, naczynia, dzieła sztuki i rzeźby. Kompleks otacza park krajobrazowy, który jest doskonałym miejscem na długi spacer w otoczeniu przyrody. 

Śląskie – Zamek Ogrodzieniec

To jedna z najbardziej malowniczych i imponujących warowni na terenie Polski i zarazem najsłynniejszy z zamków Szlaku Orlich Gniazd. Położony na Górze Zamkowej – najwyższym wzniesieniu Jury Krakowsko-Częstochowskiej. W przeszłości był wielokrotnie atakowany, niszczony i przebudowywany, ale ostatecznie zachował swój dawny charakter. Majestatyczne ruiny składają się z różnorodnych form skalnych. Zwiedzający mogą zobaczyć między innymi bibliotekę, sale sypialne, salę tortur czy zbrojownię. Udostępniono także wieżę widokową, skąd rozciąga się przepiękny widok na całą okolicę. Z zamkiem związana jest także legenda. Według niej nocą pojawią olbrzymi czarny pies ciągnący łańcuch. Podobno to duch jednego z panów zamku, okrutnego kasztelana Stanisława Warszyckiego. Warto dodać, że były tu kręcone sceny do “Janosika” czy “Zemsty” Andrzeja Wajdy. 

Małopolskie – Zamek na Wawelu

Zamek na Wawelu to jedna z najsłynniejszych budowli w Polsce i wizytówka samego Krakowa. Usytuowany na wzgórzu, skąd rozciąga się widok na Kraków i Wisłę. Jest uważany za klejnot architektury. Podziwiać można reprezentacyjne królewskie komnaty, skarbiec czy zbrojownię, a w podziemiach kryją się krypty królewskie. W północnej części katedry wawelskiej znajduje się najsłynniejszy polski dzwon – Zygmunt. Wnętrza zamku kryją liczne dzieła sztuki, meble czy pamiątki związane z najsłynniejszymi postaciami polskiej historii. Nie można również zapomnieć o słynnym smoku wawelskim, który każdego roku przyciąga rzesze turystów. To nie tylko atrakcja turystyczna, ale także centrum kultury i sztuki. W ciągu roku odbywa się tu wiele wydarzeń kulturalnych, wystaw, koncertów, a także uroczystości państwowe. Zamek na Wawelu to duma narodowa i miejsce, które każdy odwiedzający Kraków powinien koniecznie zobaczyć. 

Świętokrzyskie – Zamek Krzyżtopór

W dawnych czasach ten zamek był największych zespołem pałacowym w Europie. Do czasu, kiedy wniesiono francuski Wersal. Był symbolem bogactwa i przepychu. Podobno w jadalni, która usytuowana była w wieży, znajdował się szklany sufit z widokiem na wypełnione kolorowymi i egzotycznymi rybami akwarium. Określany mianem “palazzo in fortezza”, czyli budynkiem obronnym, otoczony potężnymi murami. Inicjatorem budowy był Krzysztof Ossoliński, który interesował się magią liczb. Z tego też powodu powstał pałac z 365 oknami, z 52 komnatami, 12 salami i 4 basztami, co odpowiada liczbie dni, tygodni, miesięcy i pór roku. Niestety, lata świetności fortecy trwały zaledwie 11 lat, aż został zniszczony i okradziony podczas potopu szwedzkiego.

Lubelskie – Pałac Zamoyskich w Kozłówce

To jeden z najlepiej zachowanych dworów magnackich w Polsce z XVIII wieku. Podczas wojen posiadłość pozostała prawie niezniszczona. Lata świetności przypadają na okres, kiedy Konstanty Zamoyski i jego żona Aniela Potocka inwestowali w podniesienie prestiżu budowli. Wnętrze tego barokowego pałacu urządzone jest w stylu Drugiego Cesarstwa i zawiera autentyczne wyposażenie rodziny Zamoyskich. Łączy w sobie tradycje kultury europejskiej z polską wraz z dziejami tego majestatycznego rodu. Tutejsza kaplica pałacowa została zaprojektowana na podobieństwo kaplicy królewskiej w Wersalu. Budynek otoczony jest przepięknym ogrodem, który rozszerza się na park krajobrazowy. 

Podkarpackie – Zamek w Łańcucie

To jedna z najpiękniejszych rezydencji arystokratycznych w Polsce. Zamek słynie z wyjątkowych wnętrz mieszkalnych oraz fascynującej kolekcji pojazdów konnych. Cały kompleks pałacowy otacza starodawny, malowniczy park w stylu angielskim, gdzie można odnaleźć wiele pawilonów i budynków gospodarczych, które kiedyś pełniły kluczową rolę w życiu mieszkańców rezydencji. Zalicza się do nich stajnie i wozownię. Dziś jest to siedziba muzeum. Zwiedzający mogą podziwiać bogate i różnorodne kolekcje malarstwa i grafiki, mebli, instrumentów muzycznych, sreber, porcelany czy szkła. Udostępniono także różne pomieszczenia, takie jak biblioteka z imponującym księgozbiorem czy zamkowe łaźnie.