Kanał Elbląski
Kanał Elbląski

Kanał Elbląski

Opinie

  • Kanał Elbląski do 1945 Kanał Oberlandzki ? żeglowna droga wodna na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Kanał bywa błędnie nazywany Kanałem Elbląsko-Ostródzkim l ub Kanałem Ostródzko-Elbląskim. Pod względem fizyczno - geograficznym kanał położony jest w makroregionach Pobrzeża Gdańskiego i Pojezierza Wschodniopomorskiego, w mezoregionach Żuław Wiślanych i Pojezierza Iławskiego. Kanał Elbląski to najdłuższy kanał żeglowny w Polsce. Jego długość wynosi 83,3km. 43,82 km - kanał sztuczny, 39,48 km - jeziora. Całkowita długość kanału z odgałęzieniami wynosi 144,3 km. Kanał łączy Jezioro Druzno z Drwęcą oraz z jeziorem Jeziorak. Z jeziora Drużno, poprzez rzekę Elbląg z Zalewem Wiślanym a także przez kanał Jagielloński, Nogat i Wisłę z Morzem Bałtyckim. Część Kanału, od śluzy w Miłomłynie do jez. Druzno, nosi nazwę Kanału Warmińskiego. Ma długość 52 km oraz 5 pochylni i 2 śluzy. Przy budowie Kanału Elbląskiego wykorzystano jeziora leżące na różnych wysokościach między Ostródą i Zalewem Wiślanym. Różnica poziomów sięga 100 m. Osobliwością na skalę europejską jest zespół 5 pochylni, po których przetacza się statki na specjalnych platformach ustawionych na szynach. Od kanału odgałęzia się kilka szlaków wodnych, m.in. Ostróda - jezioro Szeląg Mały, Ostróda - Jezioro Drwęckie - rzeka Drwęca - Wisła. W IX wieku na terenie Mazur zaczął dynamicznie rozwijać się drobny przemysł. Sławę na skalę światową zdobyła sosna taborska służąca do wyrobu masztów i bardzo poszukiwana przez przemysł szkutniczy. Rozwój przemysłu wymagał utworzenia sieci komunikacyjnej łączącej Prusy z morzem Bałtyckim. W pobliżu Elbląga, już wcześniej do żeglugi przystosowano płytkie jezioro Drużno przez które pogłębiono szlak żeglowny o szerokości 20 metrów. Tamtędy wiódł szlak wodny łączący się z portem Elbląg i dalej z Bałtykiem. Stan ten miał wpływ na powstanie koncepcji połączenia jezior leżących między Wisłą i Pasłęką. Przez wiele lat nikt nie wpadł na pomysł rozwiązania pozwalającego na pokonanie niemal 100-metrowej różnicy poziomu wód. Ewentualna budowa śluz wymagałaby budowy około 30 takich obiektów hydrotechnicznych. Nad projektem kanału zaczęto pracować w 1837 a prace rozpoczęto w 1844 roku. Cztery pierwsze pochylnie suche: Buczyniec, Kąty, Oleśnica i Jelenie uruchomiono go w 1860 roku. Projektantem i realizatorem Kanału był Georg Jacob Steenke, który przyjął zlecenie Fryderyka II, pragnącego połączyć szlakiem żeglownym Prusy Wschodnie z Bałtykiem. Podczas robót hydrotechnicznych wyrównywano poziomy wód w zbiornikach na trasie kanału. Obniżono poziomy luster wody do poziomu Jezioraka (99,5 m n.p.m.). Takie działania były przyczyna obniżenia poziomu wód kilku jezior nawet o ponad pięć metrów. Na Jeziorze Karnickim, (97,5 m n.p.m.), powyżej lustra wody, wybudowano akwedukt leżący powyżej lustra wody tego jeziora. W latach 1872-1876 - uruchomiono trzy kolejne śluzy: Miłomłyn, Zielona, Mała Ruś. Ostatnia pochylnia Całuny (położoną najbliżej jeziora Drużno) budowana była w latach 1874-1881. Pierwotna koncepcja budowy kanału opierała się na projekcie pokonania różnicy poziomów wód między jeziorem Pniewskim a jeziorem Drużno za pomocą śluz komorowych wykonanych z drewna. Jednak koncepcję tę zarzucono. Ostatnia pochylnia Całuny zastąpiła istniejące już śluzy. Przyczyną zmiany koncepcji był wydłużony czas śluzowania i problemy z z dostarczeniem wody do śluz. Kanał w XIX wieku (1844-1860), jako szlak komunikacyjny, pełnił ważną rolę gospodarczą przyczyniając się do rozwoju pojezierzy Ostródzkiego i Iławskiego i ich komunikacji z portami w Gdańsku i Elblągu. Rozwój transportu kolejowego i samochodowego wpłynął na zmniejszenie przewozów towarowych i już w latach 30. XX wieku wykorzystywany był jedynie przez turystów. Obecnie prowadzona jest żegluga statków tzw. Białej floty w rejsach pomiędzy portami w Elblągu i Ostródzie.

    05.07.2013

Lokalizacja

To miejsce nie posiada jeszcze oceny. Dodaj pierwszą.