Niepokalanów - sanktuarium, ("Gród Maryi"), położone na terenie miejscowości Paprotnia w gminie Teresin, około 40 km na zachód od Warszawy, powstał w 1927r, na ziemiach o fiarowanych przez księcia Jana Druckiego Lubeckiego. Z uwagi na charakter można powiedzieć, że jest to klasztor-wydawnictwo. Miejsce działalności franciszkanina świętego o.Maksymiliana Marii Kolbego. Obecnym gwardianem jest O.Stanisław Piętka. W Niepokalanowie znajduje się bazylika, Muzeum Św. Maksymiliana Marii Kolbego, Centrala Narodowa Rycerstwa Niepokalanej, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, wydające m. in. Rycerza Niepokalanej, siedziba Radia Niepokalanów i klasztor franciszkanów (OFMConv). Niepokalanów stanowi ważne centrum pielgrzymkowe w Polsce centralnej, corocznie w drodze na Jasną Górę Warszawska Akademicka Pielgrzymka Metropolitalna. W Niepokalanowie mieści się Katolickie Liceum Ogólnokształcące oraz Gimnazjum oo. Franciszkanów. odwiedza je m.in. Sanktuarium w Niepokalanowie ma swoisty charakter. Pielgrzymi na próżno pytają o cudowną figurę, obraz czy źródełko z uzdrawiającą wodą. Tego tu nie ma. Święty Maksymilian nie zbudował też wielkiego kościoła. 6 sierpnia 1927 r., 45 km od Warszawy przy drodze do Szymanowa, została poświęcona figura Matki Bożej Niepokalanej. Jesienią 1927 r. Bracia Franciszkanie wznieśli na teresińskiej ziemi prostą kaplicę, będącą niejako przekazicielem dwóch tradycji franciszkańskich: ubóstwa i miłości do Matki Bożej. Pierwszą Mszę św. o. Maksymilian odprawił w sobotę 12 listopada 1927 r. Lud klęczał na gołej ziemi, upstrzonej tu i ówdzie śladami ścierniska. Podłogi jeszcze nie było i szopa mizerna nasuwała wspomnienie stajenki betlejemskiej. Biedaczyna z Asyżu nie powstydziłby się tak wielkiego ubóstwa. Dziś kaplica jest jedynie cząstką wielkiego klasztoru. Najmniejszą, ale i najdroższą, bo poświęconą czci Matki Bożej Niepokalanej. Ten najstarszy obiekt w Niepokalanowie, dostojny w swojej prostocie, tchnący świętością Założyciela, zniewala modlących się w nim do bezgranicznego zaufania Niepokalanej. Tu wciąż zdaje się słyszeć nawoływanie św. Maksymiliana: Odbudujcie moją najdroższą cząstkę, moją porcjunkulę. W jej wnętrzu znajdziecie spokój i ukojenie, w jej ciszy usłyszycie wolę Niepokalanej, w skrzypieniu podłogi odczujecie sekret miłości do cierpiących, w jej ciasnocie znajdziecie wielki świat ludzi oczekujących prawdy, sprawiedliwości i łaski, w jej ołtarzyku zrozumiecie Chrystusa, który oddał życie za człowieka... Sanktuarium Matki Bożej Niepokalanej i św. Maksymiliana Kolbego jest jednym z najnowszych w Polsce, a mimo to jednym z najpopularniejszych. Sprawia to przede wszystkim kult św. Maksymiliana, kanonizowanego w 1982 r. Klasztor powstał w 1927 roku. Wówczas franciszkanin Maksymilian Maria Kolbe (1894-1941) w Paprotni na terenie gminy Teresin pod Warszawą założył klasztor. Ziemię ofiarował książę Jan Drucki-Lubecki. Ojciec Maksymilian przeniósł tam siedzibę Rycerstwa Niepokalanej – stowarzyszenia ludzi świeckich zajmujących się apostolstwem pod znakiem Maryi. Utworzył też tam Małe Seminarium Misyjne. Na cześć Niepokalanej ojciec Kolbe nadał ośrodkowi nazwę Niepokalanów. O tym, że Niepokalanów stał się ważnym miejscem pielgrzymkowym zadecydowały przede wszystkim wydarzenia wojenne. Aresztowany przez hitlerowców Maksymilian Kolbe zginął w Oświęcimiu, oddając swoje życie za życie innego więźnia. Jego bohaterstwo sprawiło, że kult św. Maksymiliana stał się po wojnie powszechny. Obecnie pielgrzymki przyjeżdżają więc nie tylko do bazyliki Najświętszej Maryi Panny Wszechpośredniczki Łask, ale także by zobaczyć celę zakonną św. Maksymiliana. Według zamysłu o. Maksymiliana, Niepokalanów miał pełnić misję apostolską przez słowo drukowane. Charakter Niepokalanowa, określony przez Założyciela, przetrwał po dzień dzisiejszy, choć niewątpliwie klasztor uległ zewnętrznym przeobrażeniom. Z dawnych baraków w stanie oryginalnym zachowały się tylko niektóre, m.in. kaplica obecnie Sala Pamiątek po o. Maksymilianie, dawny dom administracji, w którym jest cela Świętego, pierwszy budynek Seminarium oraz budynek radiowy. Inne poddano tzw.kapitalnemu remontowi, by mogły służyć wydawnictwu. Ważną rolę w dziele nowej ewangelizacji pełni tu dziś nie tylko założony przez o. Maksymiliana Rycerz Niepokalanej, ale także Telewizja Niepokalanów. Sercem Sanktuarium jest oczywiście kościół. Wzniesiono go w czasach szczególnie trudnych dla budownictwa sakralnego wg projektu inż. arch. Zygmunta Gawlika. Ozdabianie wnętrza trwa do dzisiaj. Budowla zorientowana jest ze wschodu na zachód. Na wieży (47 m) umieszczone są cztery dzwony, których tony zgrane są w jeden akord, oraz mechanizm zegara o pięciu tarczach, w tym jedna wewnątrz kościoła. Zegar skonstruowali bracia zegarmistrze z br. Włodzimierzem Błaszczykiem na czele, wg projektu br. Wawrzyńca Podwapińskiego Za absydą bazyliki znajduje się ołtarz polowy, a pod nim sale, w których odbywają się spotkania religijne. Na prawo od frontonu kościoła mieści się ośrodek powołaniowy, a na lewo sala przeznaczona do projekcji filmów. W niszy frontowej świątyni jaśnieje figura Matki Bożej Niepokalanej. Wyżej, w attyce, widać figury świętych franciszkańskich: Bonawentury, Franciszka i Antoniego z Padwy. Podobnie nad frontonami kaplic bocznych. Z południowej strony umieszczone są figury świętych niewiast: Elżbiety Węgierskiej, Klary z Asyżu i Salomei z rodu Piastów. Postacie umieszczone po stronie północnej to czciciele Bogarodzicy: św. Bernard z Clairvaux, św. Ludwik Grignion de Montfort i bł. Jakub Strzemię. Pod prezbiterium bazyliki znajduje się Kaplica Matki Bożej Częstochowskiej z obrazami Wlastimila Hoffmana z cyklu Zdrowaś Maryja. Do bazyliki prowadzą granitowe schody. Na trzech parach masywnych dwuskrzydłowych drzwi znajdują się 24 płaskorzeźby w miedzi przedstawiające wizerunki Matki Bożej z głównych sanktuariów maryjnych świata. Z prawej strony drzwi usytuowano płaskorzeźbę wyobrażającą Jana Pawła II. Wszystkie rzeźby w miedzi wykonał br. Maurycy Kowalewski. W prawej nawie znajduje się ołtarz św. Franciszka z Asyżu na tle ażurowej ściany, oddzielającej nawę od prezbiterium. Postać Franciszka ustawiona jest w otoku mandorli wykutej z miedzi. W kaplicy bocznej pw. św. Józefa Oblubieńca nad ołtarzem usytuowana jest statua Świętego z Dzieciątkiem Jezus. Obok, grupy postaci ofiarowujących Bogu plony swojej pracy. Po lewej stronie widnieje mozaika przedstawiająca sceną chrztu księcia Mieszka I. Napis łaciński głosi: Książę Mieszko chrzci się Polska zawsze wierna. Niżej znajduje się marmurowa chrzcielnica. Naprzeciw niej witraż Matki Boskiej Królowej Polski. W lewej nawie znajduje się ołtarz św. Antoniego z Padwy. Tuż obok, kaplica św. Maksymiliana Marii Kolbego. Nad ołtarzem umieszczono kutą w marmurze figurę Świętego w geście, w którym oddaje glob ziemski Niepokalanej. Z lewej strony widnieje inny czciciel Bogarodzicy kard. Stefan Wyszyński, odbierający od narodu Śluby Jasnogórskie, a z prawej papież Pius XII, poświęcający ludzkość Niepokalanemu Sercu Maryi. Okrągła mozaika wyobraża scenę, w której o. Maksymilian głosi kazanie w obozie oświęcimskim. Witraż naprzeciwko, to wizerunek Najświętszej Maryi Panny. Obydwa projekty są dziełem Mieczysława Kościelniaka. Nad bocznymi kaplicami od strony nawy głównej widnieją dwa obrazy mozaikowe lewy przedstawia scenę kanonizacji św. Maksymiliana, prawy zaś ogłoszenie dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny. Autorką projektu jest artystka plastyk Bogdana Drwal. W nawie głównej zwraca uwagę ambona z karraryjskiego marmuru z płaskorzeźbami Trójcy Świętej, Ewangelistów i Chrystusa nauczającego z łodzi. Ołtarz główny nie ma nastawy, gdyż w perspektywie widać figurę Niepokalanej. Na ołtarzu znajduje się artystycznie wykonane metalowe tabernakulum. Z drugiej strony przylega inna mensa ołtarzowa, a nad nią obraz Królowej Polski pędzla Piotra Stachiewicza. W oknach naw bocznych widzimy witraże, przedstawiające Najświętszą Maryję Pannę, projektowane przez Łukasza Karwowskiego. W ściany wmurowano stacje Drogi Krzyżowej, dzieło br. Maurycego Kowalewskiego. W 1980 r. Jan Paweł II nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. Olbrzymia trzynawowa świątynia może pomieścić ok. 5 000 osób. Podniosłym wydarzeniem w dziejach Niepokalanowa była wizyta (18 czerwca 1983 r.) Ojca Świętego Jana Pawła II, która przyczyniła się do rozsławienia tego Sanktuarium na cały świat. W czasie wygłoszonej wówczas homilii Papież powiedział: Niepokalanów mówi o odkryciu Nowego Początku ludzkości w Bogu. Niepokalanów: wielki warsztat franciszkańskiego apostolstwa. Klasztor Ojców Franciszkanów NIEPOKALANÓW Sanktuarium Matki Bożej Niepokalanej i św. Maksymiliana M. Kolbego
22.08.2013
