Najcenniejszym zabytkiem Skierniewic jest, położony w rozległym parku krajobrazowym, pałac arcybiskupów gnieźnieńskich zwany też pałacem prymasowskim – obecnie siedziba I nstytutu Ogrodnictwa. Pałac wybudowany został w l. 1609-1617 na miejscu drewnianego dworu; w stylu renesansowym. W 1762 r. pałac został rozbudowany w stylu klasycystycznym wg projektu E. Szregera. Wokół powstały budynki gospodarcze, park i oranżeria, dając początek istniejącej do dziś Osadzie Pałacowej. Pałac stanowił siedzibę arcybiskupów, m.in.:. Ignacego Karsickiego, a także marszałka francuskiego L. Davout oraz rezydencję letnią Wielkiego Księcia Konstantego, a następnie carów Mikołaja I i Aleksandra I. W 1884 r. w pałacowych murach odbył się Zjazd Trzech Czarnych Orłów – władców państw zaborczych. Warte obejrzenia są wnętrza pałacu, zwłaszcza Sala pod Jutrzenką, w której zachował się plafon pędzla A. Blanka z postacią bogini świtu o twarzy Joanny Grudzińskiej, księżnej łowickiej, żony Konstantego. Atrakcyjność rezydencji polskich prymasów podkreślają zabytkowe zabudowania Osady Pałacowej. Budynki te pełniły różnorodne funkcje. Za czasów arcybiskupa Poniatowskiego mieściły farbiarnię i szkołę prządek, znajdowały się tam także pomieszczenia administracyjne, gospodarcze i mieszkalne dworu. Budynek pod skarpą połączony z pałacem pergolą, projektu Szregera, zajmowała kuchnia, paszteciarnia i piekarnia. Pod pergolą znajdował się podziemny korytarz, którym dowożono posiłki do pałacu. W XVIII w. pełnił także rolę oranżerii, w której rosły drzewa pomarańczowe, cytrynowe i winorośl. W zbiorach graficznych króla Stanisława Augusta zachowały się rysunki inwentaryzacyjne wykonane przez Szregera, dzięki którym można określić przeznaczenie poszczególnych budynków Osady Pałacowej.
18.07.2013